معناشناسی واژه های اخلاقی قرآن یکی از پژوهش های جدید در عرصه تحقیقات قرآنی است که با مطالعه ای روشمند و موشکافانه درصدد کشف لایه های جدید از معانی الفاظ قران است .
در نوشتار حاضر تلاش شده تا واژه اخلاقی ایثار با نگاه جزیی نگر و با رویکردی معنا شناسانه، به عناصر و اجزاء چکیده کامل
معناشناسی واژه های اخلاقی قرآن یکی از پژوهش های جدید در عرصه تحقیقات قرآنی است که با مطالعه ای روشمند و موشکافانه درصدد کشف لایه های جدید از معانی الفاظ قران است .
در نوشتار حاضر تلاش شده تا واژه اخلاقی ایثار با نگاه جزیی نگر و با رویکردی معنا شناسانه، به عناصر و اجزاء ذاتی مؤلفه هاي معنایی خود تجزیه شود و فرای ریشه شناسی این واژه، روابط بینامتنی آن شامل روابط همنشینی، جانشینی و سیاق در سطح آیات و سورهای قران مورد مداقه واقع شود . حاصل آنکه معنای ایثار در قـرآن مفهومی تـكلايه نیست بلکه دارای مرزهاي در هم تنیده است. این واژه در سیر تکامل معنایی خود با حفظ معنای اساسی «انتخاب کردن» وارد نظام معنایی قران شد و مؤلفه هايی از جمله عدم واسطه ،اختیار ، گزینه های مختلف ،مطلوبیت و بار ارزشی مثبت و منفی را در بر گرفت . این واژه در فرایند انتقال به نظامهای پس از قرانی بتدریج دچار تخصیص معنایی گشت به طوری که آنچه امروز از معنای ایثار به ذهن متبادر می شود با مفهوم آن در قران ،رابطه عموم و خصوص مطلق دارد.
پرونده مقاله
معناشناسی بر اساس مکتب بن با کشف ارتباط معنائی واژگان در یک شبکه معنائی گسترده به نظام معنائی قرآن دست می¬یابد. از آنجا که در این روش چهرة روشنی از معانی به دست می¬آید که با روش معناشناسی کلاسیک قابل دستیابی نیست در این نوشتار از آن برای بررسی معنائی واژه «اطمینان» استف چکیده کامل
معناشناسی بر اساس مکتب بن با کشف ارتباط معنائی واژگان در یک شبکه معنائی گسترده به نظام معنائی قرآن دست می¬یابد. از آنجا که در این روش چهرة روشنی از معانی به دست می¬آید که با روش معناشناسی کلاسیک قابل دستیابی نیست در این نوشتار از آن برای بررسی معنائی واژه «اطمینان» استفاده شده است. این واژه ارتباط وثیقی با مباحث کلامی مانند ایمان، توکل، توسل داشته و فهم درست آن برداشت¬های نادرست از این واژه را اصلاح مینماید. حال در این پژوهش نخست مفهوم واژه اطمینان در فرهنگ عرب جاهلی، سپس میدان¬های معناشناسی آن در قرآن بررسی و در نهایت شبکه معنایی و واژه¬های کلیدی و کانونی اطمینان در قرآن تبیین می¬گردد. نتیجه آن که با توجه به فرهنگ عصر جاهلی و خوی تند اعراب، این واژه در قرآن بیشتر در مفهوم امنیت جسمانی و آرامش مادی توسعه معنایی یافته و بر اساس جهانبینی اسلامی ارزش¬های دنیوی و اخروی برای آن ترسیم شده است.
پرونده مقاله
از مهمترین روشهای شناخت معنای واژهای در زبان، استفاده از مفاهیم همنشین و جانشین آن واژه است. دیدگاه معناشناختی با توجه به روابط همنشینی و جانشینی، میتواند دیدگاه قرآن و روایات را درباره مفاهیم اخلاقی و ارزشی تبیین کند. عفت واژهاى است که بر گونهای از بازدارندگی و چکیده کامل
از مهمترین روشهای شناخت معنای واژهای در زبان، استفاده از مفاهیم همنشین و جانشین آن واژه است. دیدگاه معناشناختی با توجه به روابط همنشینی و جانشینی، میتواند دیدگاه قرآن و روایات را درباره مفاهیم اخلاقی و ارزشی تبیین کند. عفت واژهاى است که بر گونهای از بازدارندگی و خویشتنداری در انجام فعل حرام و زشت یا گدایی و درخواست بیمورد دلالت دارد. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و گردآوری اطلاعات بهصورت کتابخانهای با تأکید بر حوزه معناشناختی به بررسی واژه عفت درآیات و روایات پرداخته و با عنایت به روابط مفهومی عفت با دیگر مفاهیم همنشین و جانشین، گستره معنایی این واژه و مفاهیم نو و کارآمد و چرایی همنشینی و جانشینی این واژگان را بهجای عفت بیان کرده که برای تعیین حدودوثغور این واژه و جلوگیری از سوءبرداشتهای شخصی ضروری است. بر اساس یافتههای این پژوهش تعدادی از مفاهیم همچون هتک، حرص، شهوترانی و گدایی مفاهیم متقابل عفت هستند و قناعت، نشانه اسلام و تشیع، غیرت، عقل و بهترین عبادت، مفاهیم غیرمتقابل و همنشین عفت هستند که ارتباط معنایی وثیقی با عفت دارند و واژههای کف، امتناع، صبر و حفظ و آیات یا جملاتی در قرآن کریم جانشین واژه عفت هستند.
پرونده مقاله